Đường đến cực Bắc của Việt Nam lộng gió, hai bên vực nối vực, đèo tiếp đèo, vách lúi cheo leo, lởm chởm đá tai mèo. Sông Nho Quế như một dải lụa mềm vắt hờ dưới lũng sâu. Vẳng trong tiếng rừng xào xạc, giữa vang vọng của đá núi lời mời gọi vừa ngọt ngào, vừa quyến rũ:
Mời anh lên với cực Bắc một lần
Anh sẽ yêu đến tận cùng nỗi nhớ
Nếu phải xa, trong ký ức mãi gần
Lên quê núi để lòng mình thanh thản
Anh lên nhé! Không hẹn ngày hẹn tháng
Nơi đất cằn, lòng người thật thẳm sâu
Bông tuyết trắng, trắng ngần trên đá xám
Mỗi đông tàn, mang xuân đến bên anh.
Từ Sapa của Hà Giang…
Cao nguyên đá Đồng Văn cách thị xã Hà Giang khoảng 100 km về hướng Đông Bắc, có độ cao trung bình 1.000 - 1.600m so với mực nước biển, là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc như: Tày, Nùng, Mông, Lô Lô, Hoa, Dao, Pu Péo…
Cao nguyên đá chưa bị ảnh hưởng của cuộc sống hiện đại, của đô thị hóa, vẫn mơn mởn đào thắm, mảnh mai mai trắng, lốm đốm sắc vàng dược liệu… Những thửa ruộng bậc thang lúc thì nằm tận sâu dưới thung lũng, khi thì đuổi nhau trên vách núi dựng đứng với màu xanh nõn ngày xuống mạ và vàng ruộm lúc vào mùa.
Nổi bật trong thiên nhiên hoang sơ và thanh khiết ấy là hình ảnh phụ nữ Mông cần mẫn mang trên vai những gùi ngô, rau cỏ về nhà hay xuống chợ phiên.
Bản làng Lũng Cũ nhìn từ trên cao.
Từ các ngả đường, sắc màu thổ cẩm ẩn dưới tán ô xanh, đỏ, tím… đổ về chợ trong nắng sớm. Có người phải xuất phát từ lúc nửa đêm và vượt qua hàng chục cây số mới đến được chợ. Nhiều gia đình cả nhà cùng đi, người cắp nách con lợn, người ôm đôi gà, người gùi hàng… vui như trẩy hội. Có em bé được mẹ địu trên lưng, có em bé lũn tũn chạy theo người lớn.
Chợ phiên ở Đồng Văn có nhiều mặt hàng đặc trưng như: mèn mén (bánh bột ngô), cháo Ấu Tẩu, ấu trùng ong, mật ong hoa bạc hà, chè Lũng Phìn, rượu ngô, thắng cố…. Người ta đến chợ thường để giao lưu, mua hàng, uống rượu ngô và ăn thắng cố. Khi những ông chồng uống rượu say rồi ngủ ngon lành bên đường, nhiều bà vợ kiên nhẫn ngồi chờ, cầm ô che nắng.
Bài hát: Sapa nơi gặp gỡ đất trời
… đến cực Bắc Tổ quốc
Lũng Cú trên cao nguyên Đồng Văn là điểm cực Bắc của Việt Nam có độ cao 1.600 - 1.800m trên mực nước biển. Đường độc đạo nhỏ hẹp, khúc khuỷu với một bên núi cao và một bên vực sâu. Buổi sớm và chiều, nơi đây thường có những đám mây trắng hội tụ, bay lơ lửng trên sắc xám của đá núi.
Lũng Cú nổi tiếng với chè Shan, rượu mật ong và thắng cố, cùng những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc Mông, Lô Lô, Giáy. Nơi đây còn là xứ sở của đào phai, hoa lê, tuyết trắng mỗi độ xuân về. Nơi cực Bắc Tổ quốc được định vị bằng cột cờ bê tông cao vút trên đỉnh núi Rồng. Lá cờ đỏ sao vàng rộng 54 m2 tượng trưng cho 54 dân tộc anh em quanh năm lộng gió.
Sau khi leo 286 bậc đá là tới chân cột cờ, nơi có ngôi sao vàng cùng dòng chữ “Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam - Cột cờ Lũng Cú”. Leo tiếp những bậc thang sắt trong lòng cột cờ để rồi nhìn ngắm thỏa thê lá cờ đỏ sao vàng tung bay kiêu hãnh giữa gió ngàn, phóng tầm mắt ra bốn phương tám hướng, càng thấy tự hào với hồn thiêng sông núi nơi biên cương Tổ quốc.
Đến với mảnh đất địa đầu Tổ quốc, du khách được tận hưởng không khí trong lành, tiếng đàn môi tâm tình gọi bạn, tiếng khèn Mông quyến rũ bạn tình, tiếng lục lạc vang vang mỗi khi trâu, bò về chuồng lúc chiều buông. Xen lẫn màu xám lạnh của đá là sắc xanh của ruộng ngô, màu vàng của nương lúa. Ngô trồng trên đá, len lỏi bám chặt vào đá mà ra bắp. Đời sống đồng bào nơi đây ngày một khấm khá hơn, nhiều nhà đã sắm được xe máy, ti-vi, trâu, bò chật chuồng, thóc, ngô đầy gác.
Tuy nhiên, trên cung đường Đồng Văn hôm nay có rất nhiều công trường khai thác đá. Trong lòng tự hỏi, không biết mai sau cái tên cao nguyên đá có trở thành quá khứ?
Theo www.baodatviet.vn